Od 1 stycznia 2021 roku, spółka z o.o. oraz spółka akcyjna może skorzystać z opodatkowania tzw. estońskim CIT. 

Warianty

W ramach nowych przepisów zostały wprowadzone 2 fakultatywne nowe warianty opodatkowania (bez możliwości ich łączenia), tj.:

  1.  ryczałt od dochodów spółek kapitałowych – powiązanie dochód do opodatkowania z kategoriami prawa bilansowego i zmiana momentu powstania obowiązku podatkowego; 
  2.  specjalny fundusz inwestycyjny, który umożliwi szybsze rozliczenie amortyzacji środków trwałych w kosztach podatkowych. Pozostałe zasady opodatkowania pozostają jak dotychczas.  

 Warunki dla obu wariantów (spełnione łącznie):

Dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnych, których przychody nie przekraczają 100 mln zł. 

Udziałowcami/akcjonariuszami są wyłącznie osoby fizyczne. 

Z estońskiego CIT będą mogły skorzystać spółki:

  • które nie posiadają „udziałów” w innych podmiotach,
  • które zatrudniają co najmniej 3 pracowników – oprócz udziałowców,
  • których przychody pasywne nie przewyższają przychodów z działalności operacyjnej,
  • które wykazują nakłady inwestycyjne (w środki trwałe zaliczone do grupy 3-8 KŚT za wyjątkiem samochodów osobowych, zwiększenie o 15% nakładów, przy czym min. 20 tyś PLN, w okresie 2-letnim lub zwiększenie o 33% nakładów, przy czym min. 50 tyś PLN, w okresie 5-letnim, lub zwiększenie nakładów na wynagrodzenie pracowników 20% min. 30 tyś PLN, w okresie 2-letnim).

Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych 

Jego istotą jest umożliwienie zapłaty podatku dopiero w momencie wypłaty zysku, a nie w momencie jego wypracowania.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony:

  • do wypłaty udziałowcom albo akcjonariuszom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat);
  • Ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków);
  • Wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą);
  • Inne

Specjalny fundusz inwestycyjny 

Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisów na wyodrębniony w kapitale rezerwowym fundusz utworzony na cele inwestycyjne. Aby odpisy te mogły zostać rozliczone w kosztach podatkowych muszą odpowiadać wartości zysku spółki (lub jego części) osiągniętego za rok poprzedzający rok podatkowy, a  równowartość środków pieniężnych odpowiadająca wartości odpisu na ten fundusz musi zostać faktycznie wpłacona, nie później niż w dniu dokonania tego odpisu, na wyodrębniony wyłącznie w tym celu rachunek rozliczeniowy.

Wpłacone środki pieniężne nie mogą pochodzić z pożyczki (kredytu), dotacji, subwencji, dopłat i innych form wsparcia finansowego i muszą zostać wydatkowane na cele inwestycyjne co do zasady nie później niż w roku podatkowym następującym po roku, w którym dokonano tego odpisu (a wyjątkowo do trzeciego  roku podatkowego, następującego po roku, w którym dokonano tego odpisu).

Kwota odpisu na fundusz będzie stanowić pomoc de minimis, ustawa przewiduje konsekwencje niewłaściwego wykorzystania środków funduszu.

 Czy się opłaca zastosować estoński CIT:

Nowe przepisy mają zastosowanie do węższego grona podmiotów niż zapowiadało Ministerstwo Finansów. Trzeba spełniać ustawowe warunki, m.in. właścicielami spółki kapitałowej muszą być wyłącznie osoby fizyczne, spółka nie może posiadać podmiotów zależnych (np. spółek córek). Łatwiej jest skorzystać z wariantu drugiego – specjalnego funduszu inwestycyjnego. W wariancie tym podatnik ma prawo do równoległego korzystania z innych preferencji podatkowych (np. ulgi na działalność B+R). 

Jeżeli spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki osobowej, wejście w model pierwszy: ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych w pierwszym roku po przekształceniu wiąże się z zapłatą podatku od przekształcenia liczonego od wartości rynkowej składników majątku pomniejszonej o ich wartość podatkową. Należy pamiętać, że pierwszy model: ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w większości przypadków będzie jedynie odroczeniem w czasie opodatkowania. W pierwszej kolejności należy więc przeanalizować opłacalność zastosowania innych dostępnych ulg podatkowych (IP Box, ulga na działalność B+R). Spółka kapitałowa powinna policzyć czy dla niej jest bardziej opłacalne rozliczenie ulg podatkowych czy zastosowanie ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych. 

Trzeba też mieć na uwadze, że rok 2021 to pierwszy rok obowiązywania tych przepisów. Przepisy odnośnie estońskiego CIT są skomplikowane. Mimo, że Ministerstwo Finansów opublikowało w grudniu 2020 roku projekt objaśnień do ryczałtu od przychodów spółek kapitałowych liczący 123 strony (https://www.gov.pl/web/finanse/konsultacje-podatkowe—estonski-cit), dalej wiele kwestii w zakresie stosowania tych przepisów pozostaje niejasne, brak jest także ukształtowanej praktyki w tym zakresie.