Mówi się, że każda firma powinna być budowana jak firma na sprzedaż. Nie każda firma zostanie jednak sprzedana. Jeżeli właściciel bierze pod uwagę sukcesję firmy na członków rodziny, powinien zastanowić się nad założeniem fundacji. Jest to instytucja, która od wielu lat z powiedzeniem funkcjonuje za granicą (tzw. fundacja prywatna). Założenie fundacji prywatnej za granicą wiąże się jednak z wysokimi kosztami utworzenia, utrzymania oraz potencjalnie niekorzystnym opodatkowaniem w Polsce (opodatkowanie w Polsce w sankcyjnym reżimie CFC, ang. controlled foreign companies). Na dzień dzisiejszy, prowadzone są prace mające na celu wprowadzenie fundacji rodzinnej do polskiego porządku prawnego. Zakłada się, że będzie można założyć fundację rodzinną w Polsce już w 2022 roku.
W styczniu 2021 roku zostały opublikowane przez Ministerstwo Rozwoju założenia do ustawy o fundacji rodzinnej.
„Polski wariant fundacji rodzinnej opierać się będzie na następujących założeniach:
-przepisy regulujące funkcjonowanie fundacji rodzinnej znajdą się w odrębnej ustawie, która będzie określać wszystkie istotne kwestie związane z jej tworzeniem, działalnością, a także prawami i obowiązkami fundatora i beneficjenta,
– fundacja rodzinna będzie osobą prawną z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
– dla utworzenia fundacji rodzinnej konieczne będzie sporządzenie przez notariusza aktu założycielskiego albo testamentu, obejmującego oświadczenie o utworzeniu fundacji rodzinnej, sporządzenie statutu, wniesienie wybranego mienia do fundacji rodzinnej oraz wpis do rejestru fundacji rodzinnych,
– fundatorem będzie mogła być jedynie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych
– krąg beneficjentów fundacji rodzinnej oraz zakres ich uprawnień powinien być ustalany przez fundatora; beneficjentem będzie mogła być osoba fizyczna lub organizacja pożytku publicznego,
– podstawowym dokumentem fundacji będzie statut określający zasadnicze sprawy związane z fundacją rodzinną, m.in. jej nazwę, siedzibę, cel, czas trwania (jeżeli jest oznaczony), wysokość funduszu operatywnego, majątek fundacji rodzinnej w chwili jej ustanowienia, zasady dotyczące działania członków organów, a także zasady reprezentacji fundacji rodzinnej,
– fundacja rodzinna będzie wpisywana do rejestru fundacji rodzinnych Krajowego Rejestru Sądowego,
– organem zarządzającym dla fundacji rodzinnej będzie zarząd, a organem nadzoru – rada protektorów,
– wszyscy bądź wybrani beneficjenci będą tworzyć zgromadzenie beneficjentów, to jest organ epizodyczny mający za zadanie głównie uzupełnianie składu organu nadzorczego, a w przypadku jego braku – organu zarządzającego,
– fundator będzie zobowiązany do wniesienia do fundacji rodzinnej funduszu operatywnego w wysokości odpowiadającej wartości zobowiązań fundacji w pierwszym roku jej funkcjonowania, co najmniej 100 000 zł; w kolejnych latach funkcjonowania instytucji wysokość funduszu operatywnego będzie zależeć od wysokości zobowiązań fundacji rodzinnej w danym roku,
– przesądzona zostanie możliwość zrzeczenia się zachowku oraz wprowadzona możliwość rozłożenia na raty, odroczenia terminu płatności, a nawet obniżenia wysokości zachowku w przypadku uwzględniania w obliczeniu zachowku przedsiębiorstwa,
– fundacja rodzinna będzie mogła odpowiadać za zobowiązania alimentacyjne fundatora powstałe po utworzeniu fundacji rodzinnej, gdy egzekucja z jego majątku będzie bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność),
– kwestia opodatkowania sfery związanej z wprowadzeniem do porządku prawnego fundacji rodzinnej powinna uwzględniać cały cykl jej funkcjonowania, tj. wnoszenie majątku do fundacji rodzinnej, okres jej istnienia, dokonywanie świadczeń na rzecz beneficjentów, a także likwidację fundacji rodzinnej i projektodawca zakłada wprowadzenie korzystnej formy opodatkowania dla tak postrzeganego funkcjonowania fundacji rodzinnej w polskim systemie podatkowym,
– zakończenie działania fundacji rodzinnej i jej likwidacja będą zbliżone do rozwiązań znanych w prawie spółek.
W celu pełnej realizacji rozwiązań jakie ma umożliwiać fundacja rodzinna w prawie spadkowym zostaną wprowadzone zmiany pozwalające na rezygnację albo modyfikację zachowku”.
Źródło:
