NSA w wyroku z 29.06.2023 r. (II FSK 109/23) potwierdził, że w sytuacji, gdy podatnik sprzedaje grupę kwalifikowanych IP, to z tego tytułu może on zbiorczo wykazać przychód, koszty jego uzyskania oraz dochód. Przy sprzedaży kwalifikowanych IP możliwe jest więc stosowanie uproszczonej ewidencji na potrzeby IP BOX, tzw. „podejście łączne”
Reprezentowałam podatnika, który cyklicznie sprzedawał na rzecz kontrahenta autorskie prawa do programów komputerowych wytworzonych w ramach prowadzonej działalności B+R w danym okresie. Z tego tytułu otrzymywał ustalone z kontrahentem wynagrodzenie. Podatnik nie ponosił przy tym wyjątkowych, zróżnicowanych kosztów związanych z wytwarzaniem poszczególnych programów – ponosił on jedynie ogólne koszty związane z prowadzoną działalnością.
Podatnik uznał, że w ewidencji prowadzonej na potrzeby preferencyjnego sposobu opodatkowania IP box może zastosować tzw. „podejście łączne”, o którym mowa w art. 30cb ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT (odpowiednio: art. 24e ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT). Skoro bowiem uzyskuje zbiorczy przychód ze sprzedaży praw i ponosi ogólne koszty związane z wytwarzaniem programów, to nie jest możliwe ustalenie przychodów i kosztów przypadających na konkretne prawo – rozdzielnie uzyskanego przychodu i poniesionych kosztów byłoby sztuczne (sprowadzałoby się do działania matematycznego – podzielenia łącznych wartości przez liczbę wytworzonych praw).
Nie zgodził się z tym organ podatkowy odmawiając podatnikowi (ze względu na nieprawidłowo prowadzoną ewidencję) prawa do skorzystania z IP boxa. Podtrzymał to WSA. Organ i sąd uznały, że wyodrębnienie części przychodu i kosztów przypadających na poszczególne prawa jest fizycznie możliwe, a artykuł, na który powołał się podatnik – art. 30cb ust. 1 pkt 4 – znajduje zastosowanie łącznie z art. 30cb ust. 1 pkt 5 tylko w razie sprzedaży produktu lub usługi, w których uwzględniono kilka kwalifikowanych IP, a nie sprzedaży kilku praw jednocześnie.
W wyniku złożonej przez podatnika skargi kasacyjnej NSA uznał jednak stanowisko organu i sądu za nieprawidłowe. Sąd kasacyjny zwrócił uwagę, że zwrot „nie jest możliwe” użyty w art. 30cb ust. 1 pkt 4 dotyczy nie tylko fizycznej niemożliwości, ale również sytuacji, w której wyodrębnienia przychodów i kosztów związanych z poszczególnymi kwalifikowanymi IP byłoby nadmiernie pracochłonne, nieweryfikowalne, sztuczne czy nieracjonalne. Jednocześnie sąd wskazał, że dokonana w sprawie wykładnia art. 30cb ust. 1 pkt 4 powodowałaby, że przepis ten jest zbędny. Zasady prowadzenia ewidencji w sytuacji sprzedaży produktu lub usługi, w których uwzględniono kilka kwalifikowanych IP reguluje art. 30cb ust. 1 pkt 5. Wobec tego pkt 4 powinien znajdywać zastosowanie w innych sytuacjach – takich jak sprzedaż grupy praw.
